zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
Bazylika jezuicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie
Jezuici (Towarzystwo Jezusowe) to zakon męski założony w 1540 r. w Rzymie przez św. Ignacego Loyolę. Do Polski, najpierw do Braniewa, sprowadził ich w 1565 r. kardynał Stanisław Hozjusz. W Krakowie jezuici objęli kościół św. Barbary przy Placu Mariackim (w 1583 r.), a na przełomie XVI i XVII w. rozpoczęli budowę świątyni pw. świętych Piotra i Pawła.
Bazylika jezuicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie, fot. K. Schubert MIK 2020
W 1868 r. jezuici zakupili parcelę w dzielnicy Wesoła, przy ul. Kopernika, i wybudowali na niej niewielką kaplicę oraz klasztor z nowicjatem. Na początku XX w. postanowili wznieść nową świątynię. Zorganizowali więc w 1905 r. konkurs, do którego zaprosili czterech architektów: Teodora Talowskiego, Józefa Pokutyńskiego, Antoniego Wiwulskiego i wiedeńczyka Juliusza Meyredera. Do konkursu stanął również brat zakonny i rysownik Józef Krupierz. Zamawiających nie zadowolił jednak żaden projekt. Zwrócili się zatem o pomoc do Franciszka Mączyńskiego, który w latach 1907-1909 stworzył kolejne trzy wersje projektu. Po zaakceptowaniu ostatecznej wersji, w latach 1909-1912 wzniesiono kościół, którego modernistyczna bryła łączy w jednolitą całość motywy romańskie, gotyckie i barokowe. Jest on trójnawową bazyliką z krótkim prezbiterium, nad którą dominuje usytuowana z boku, sześćdziesięciometrowa wieża. Wnętrze podzielone zostało romańskimi arkadami i nakryte sklepieniem krzyżowym. Bogaty wystrój świątyni, a szczególnie polichromia, mozaiki i marmurowe kolumny nawiązują do sztuki bizantyjskiej i włoskiego romanizmu. Autorem polichromii, a także witraży (zniszczonych podczas II wojny światowej) jest Jan Bukowski, mozaiki zaprojektowali Piotr Stachiewicz i Leonard Stroynowski. Ołtarze są dziełem Karola Hukana, a rzeźby w tęczy wykonał Jan Raszka. Obecne witraże zostały zaprojektowane w 1945 r. przez Jana Skąpskiego.
Efektowność i malowniczość świątyni została podkreślona przez usytuowanie wejścia głównego z boku wieży, od strony ulicy Kopernika. Zdobi je wspaniały, kamienny portal z monumentalną rzeźbą Chrystusa, autorstwa Xawerego Dunikowskiego. Wielu badaczy i znawców sztuki XX w. uznaje jezuicką świątynię za najwybitniejszy w Krakowie obiekt architektury sakralnej powstały na początku XX w.
W 1960 r. kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa został podniesiony przez papieża Jana XXIII do godności bazyliki mniejszej.
Bazylika jezuicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie
Jezuicki kościół Serca Jezusa w Krakowie
Autor: Lech Kontkowski
Publikowany: Nasza Przeszłość, T. 64 : 1985, s. 113 – 165
Sztuka Młodej Polski
Autor: Stefania Krzysztofowicz-Kozakowska
Wydawnictwo: Wydawnictwo Kluszczyński
Miejsce wydania: Kraków, 1999
Jezuicki kościół Serca Jezusa w Krakowie
Autor: Jerzy Lech Kontkowski
Wydawnictwo: WAM
Miejsce wydania: Kraków, 1994
Polska sztuka sakralna
Autor: Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Kluszczyński
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Stulecie Młodej Polski: studia
Red.: Maria Podraza-Kwiatkowska
Wydawnictwo: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”
Miejsce wydania: Kraków, 1995
Historia sztuką i modlitwą pisana: przewodnik po świątyniach Archidiecezji Krakowskiej
Autor: Józef Nowobilski
Wydawnictwo: Wydawnictwo Św. Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej
Miejsce wydania: Kraków, 2000
Leksykon kościołów Krakowa
Autor: Michał Rożek, Barbara Gondkowa
Wydawnictwo: Verso
Miejsce wydania: Kraków, 2003
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : PWN
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1993
Historia i architektura Krakowa w zarysie
Autor: Jacek Purchla, Marcin Fabiański
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
Miejsce wydania: Kraków, 2001
Śladami Młodej Polski. Secesja w Krakowie i okolicach. Przewodnik
Autor: Teresa Sobieska, Krystyna Sobieska, Genevieve Blondiau
Wydawnictwo: Iere Edition
Miejsce wydania: Kraków, 2002
Encyklopedia Krakowa
Red. : red,. prowadzący Henryk Stachowski ; aut. Elżbieta Adamczyk [et al.]
Wydawnictwo : Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN. – XIV, [2], 1135, [1] s. : il. ; 30 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 2000
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 2000
Zwiedzamy Kraków: przewodnik turystyczny
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: PTTK „Kraj”
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 1989
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo : [Wyd. 2]. – Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. – 718 s. : il., pl. ; 21 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1997
Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor: Michał Rożek
Wydawnictwo: PWN
Miejsce wydania: Warszawa, Kraków, 1993
Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo : „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991
Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, druk W. L. Anczyca i Spółki
Miejsce wydania: Kraków, 1938
Kraków. Przewodnik dla zwiedzających miasto i jego okolice, wyd. III rozszerzone
Autor: Karol Estreicher
Wydawnictwo: wyd. Łódzkie Zakłady Graficzne, Krajowa Agencja Wydawnicza (reprodukcja techniką fotooffsetową: nakładem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, Kraków 1938)
Miejsce wydania: Kraków, 1989
Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, z. 7: Województwo Krakowskie
Autor: Marian Kornecki, Andrzej Fischinger, Lepiarczyk Józef, Tadeusz Chrzanowski
Wydawnictwo: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, PWN
Miejsce wydania: Warszawa, 1971
Bazylika jezuicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie
Informacje praktyczne
Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:
ograniczona dostępność
Dane teleadresowe:
adres: ul. Kopernika 26, Kraków
gmina: Kraków
powiat: Kraków
GPS: N: 50° 03′ 43″, E: 19° 56′ 55″
gospodarz: Klasztor oo. Jezuitów
www: http://www.bazylika.deon.pl/
e-mail: [email protected]
telefon: 12 629 33 00
Obiekty w pobliżu:
- Instytut Jana Pawła II w Krakowie
- Zespół Pałacu Arcybiskupiego w Krakowie
- Kościół i klasztor oo. Karmelitów Na Piasku w Krakowie
- Pałac Wielopolskich w Krakowie
- Sala Józefa Mehoffera w „Domu pod Globusem” w Krakowie
- Archiwum Państwowe w Krakowie
- Kościół i klasztor oo. Pijarów w Krakowie
- Wieża Ratuszowa w Krakowie
- Budynek dawnego CK Starostwa w Krakowie
- Założenie klasztorne oo. Paulinów Na Skałce w Krakowie
- Kościół św. Katarzyny z klasztorem Augustianów w Krakowie
- Ogrody Zgromadzenia Księży Misjonarzy w Krakowie
- Pałac biskupa Erazma Ciołka w Krakowie
- Kościół pw. Najświętszego Salwatora i kaplica pw. św. św. Małgorzaty i Judyty w Krakowie
- Pałac Górków w Krakowie
- Dawny gmach Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń „Florianka” w Krakowie
- Kościół i klasztor oraz szpital Zakonu Bonifratrów w Krakowie
- Kościół pw. św. Bartłomieja w Krakowie
- Dom Józefa Mehoffera – Oddział Muzeum Narodowego w Krakowie
- Kościół św. Marcina w Krakowie
- Park im. Wojciecha Bednarskiego w Krakowie
- Kolegiata pw. św. Anny w Krakowie
- Dom Towarzystwa Lekarskiego w Krakowie
- Dawne Obserwatorium Astronomiczne w Collegium Śniadeckiego i Ogród Botaniczny w Krakowie
- Pałac Pusłowskich w Krakowie
- Dom Arcybractwa Miłosierdzia i Banku Pobożnego w Krakowie
- Kościół pw. Świętego Krzyża w Krakowie
- Centrum Szkła i Ceramiki w Krakowie
- Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
- Kościół sióstr Norbertanek w Krakowie
- Fort św. Benedykt (nr 31) w Krakowie
- Cerkiew prawosławna pw. Zaśnięcia NMP w Krakowie
- Klub Garnizonowy w Krakowie
- Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
- Poczta Główna w Krakowie
- Kasa Oszczędności Miasta Krakowa
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88
|
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności
| Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.