przeskocz do treści

Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem, fot. K. Schubert MIK 2019

Centrum Administracyjne Mittal Steel Poland Oddział w Krakowie

W latach 1949-1950 na wschód od Krakowa zostało wytyczone nowe, niezależne miasto przemysłowe nazwane Nową Hutą. 23 czerwca 1949 r. na polach mogilskich rozpoczęto budowę pierwszego bloku. Będąca zapleczem wielkiego kombinatu Nowa Huta została w 1951 r. włączona do Krakowa, jako jego dzielnica. Głównym projektantem Nowej Huty był Tadeusz Ptaszycki, a do jego zespołu należeli m.in. Stanisław Juchnowicz, Janusz Ingarden, Bolesław Skrzybalski i Tadeusz Rembiesa.

CENTRUM ADMINISTRACYJNE MITTAL STEEL POLAND ODDZIAŁ W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0

Pierwszy projekt Centrum Administracyjnego Huty – wówczas im. Lenina – został dostarczony przez przedsiębiorstwo Gipromez z Moskwy, lecz jego klasycystyczna architektura nie odpowiadała założeniom architektonicznym Nowej Huty. Rozpisano więc zamknięty, ogólnopolski konkurs na nowy projekt Centrum. Zwyciężył nawiązujący do włoskiej architektury projekt Janusza Ballenstedta oraz Marty i Janusza Ingardenów.

Powstałe według zwycięskiego projektu Centrum Administracyjne to dwa identyczne budynki, symetrycznie rozmieszczone po obu stronach głównego wejścia na teren kombinatu i połączone podziemnym przejściem. W budynku Z (zarządu) mieści się siedziba zarządu kombinatu i biuro przepustek, a w budynku S – biblioteka techniczna.

Oba gmachy wzniesiono na rzucie zbliżonym do kwadratu; wewnątrz mają one obszerne dziedzińce, w narożach których znajdują się wieże z klatkami schodowymi. Umocnione bastionami naroża budynków oraz umieszczone na nich wieżyczki sprawiają wrażenie obronności. Nad wejściami do budynków, znajdującymi się naprzeciw siebie w ścianach bocznych, ulokowano loggie. Oba gmachy wieńczą wspaniałe attyki, nawiązujące do polskiej architektury renesansowej. Ściany budynków zostały wykończone szlachetnymi tynkami, a większość detali wykonano z piaskowca.

Wyposażenie części wnętrz Centrum Administracyjnego zaprojektował profesor krakowskiej ASP, Marian Sigmund. W latach 1951-1956 zrealizował – nadzorując osobiście wykonanie – wystrój biur, gabinetów, kilku sal posiedzeń, dużej sali konferencyjnej, jadalni oraz wielkiej sali teatralno-zjazdowej. We wnętrzach dominują okładziny kamienne (często marmurowe), zachowały się także oryginalne, ręcznie kute elementy ślusarki oraz wykonane ze szlachetnych gatunków drewna meble pochodzące z lat 50.

Tekst: B. Sanocka (2008)

Centrum Administracyjne Mittal Steel Poland Oddział w Krakowie

Encyklopedia Krakowa
Red. :  red,. prowadzący Henryk Stachowski ; aut. Elżbieta Adamczyk [et al.]
Wydawnictwo : Warszawa ; Kraków : Wydawnictwo Naukowe PWN. – XIV, [2], 1135, [1] s. : il. ; 30 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 2000

Nowa Huta: socjalistyczna w formie, fascynująca w treści
Autor: Maciej Miezian
Wydawnictwo: Bezdroża
Miejsce wydania: Kraków, 2004

Nowa Huta- zabytek socrealizmu
Autor: Waldemar Komorowski
Publikowany: Teka Konserwatorska, R. 2000, t. I, s. 63-83

Nowa Huta. Okruchy życia i meandry historii
Autor: Jerzy Karnasiewicz,  Niward Karsznia
Wydawnictwo: Towarzystwo Słowaków w Polsce
Miejsce wydania: Kraków, 2003

Huta im. Tadeusza Sendzimira S.A. w Krakowie: 1949-1999
Autor: Maciej Choma
Wydawnictwo: Firma Wydawnicza Trans-Krak
Miejsce wydania: Kraków, 1999

Narodziny Nowej Huty: materiały sesji naukowej odbytej 25 kwietnia 1998 roku
Wydawnictwo: Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa (Seria: Rola Krakowa w Dziejach Narodu, 18)
Miejsce wydania: Kraków, 1999

Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa
Autor : Michał Rożek
Wydawnictwo :  [Wyd. 2]. – Wydawnictwo Naukowe PWN. Oddział. – 718 s. : il., pl. ; 21 cm.
Miejsce wydania : Warszawa, Kraków, 1997

Kraków i okolice : przewodnik
Autor : Leszek Ludwikowski
Wydawnictwo :  „ Sport i Turystyka” ; [oprac. kartogr. Henryka Całkowa, Janusz Szewczuk (mapa załącznik)]. – Wyd. 3 uzup. – 219, [1] s., [1] k. pl. kolor. ; 19 cm
Miejsce wydania : Warszawa, 1991

Centrum Administracyjne Mittal Steel Poland Oddział w Krakowie

Informacje praktyczne

Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:

ograniczona dostępność

Dane teleadresowe:

adres: ul. Ujastek 1, Kraków

gmina: Kraków

powiat: Kraków

GPS: N: 50° 04′ 27″, E: 20° 02′ 16″

gospodarz: ArcelorMittal Poland S.A.

www: http://www.arcelormittal.com/poland/

telefon: 32 776 66 66

Obiekty w pobliżu:

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.