zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
zabytek
Fotografie
Ładuję zdjęcia z serwisu Flickr
zobacz cały album
Tagi
Data publikacji: 19 października 2010
Autor: Dominika Mietelska-Jarecka (2020)
Licencja: CC-BY-SA
Dwór Ignacego Jana Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
XXII Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Brzmi dobrze
We wsi Kąśna Dolna, położonej malowniczo pośród pagórków Pogórza Ciężkowickiego, znajduje się klasycystyczny dworek, który w latach 1897–1903 należał do jednego z najsłynniejszych muzyków przełomu wieków – Ignacego Jana Paderewskiego. Budynek powstał w 1833 roku, kiedy właścicielem majątku był Paweł Gostkowski. Kilkadziesiąt lat później Stanisław Roszkowski, pełnomocnik Paderewskiego, zakupił posiadłość od Barbary z Gostkowskich Jordan-Stojowskiej. Majątek mistrza poza Kąśną Dolną obejmował również sąsiednie Przybyłów, Siekierczynę, Jamną i Bukowiec, w sumie 1146 hektarów i 80 arów.
Dwór I. J. Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, fot. K. Fidyk MIK 2019
Dworek przeszedł gruntowny remont. Wymienione zostały posadzki, dach, piece, wprowadzono oświetlenie elektryczne i doprowadzono linię telefoniczną. Zarówno dwór, jak i nowo wzniesione budynki gospodarskie zostały wyposażone w nowoczesną sieć wodociągową i kanalizacyjną. Powiększony do 16 hektarów park dworski z aleją lipową umilał wypoczynek mieszkańcom i gościom. Posiadłość była spełnieniem marzenia Paderewskiego o posiadaniu gospodarstwa w Polsce. Niestety, mimo poczynionych inwestycji i wielkich planów po pięciu latach kompozytor zdecydował się sprzedać majątek w Kąśnej. Niegospodarność i nieuczciwość kolejnych zarządców majątku doprowadziła do jego ogromnego deficytu i sprzedaży, oczywiście ze stratą. Paderewski nigdy już nie powrócił do pomysłu prowadzenia gospodarstwa w Polsce.
Kolejnymi właścicielami dóbr w Kąśnej stali się przyjaciele mistrza, Helena i Włodzimierz Kodrębscy. Po sprzedaży majątku w 1912 roku zabrali część wyposażenia dworu ze sobą, w tym fortepian Paderewskiego marki Petrof (który powrócił do Kąśnej w latach 80.). Majątek kupił od Kodrębskich ziemianin z Sanoka Stanisław Nowak, który zmarł w Kąśnej w 1919 roku. W 1945 roku nowe władze przejęły posiadłość od rodziny Nowaków. Budynki i park ulegały stopniowej dewastacji. W dworku mieściły się kolejno szkoła podstawowa, później rolnicza, a następnie magazyny. W latach 60. urządzono w nim i w wybudowanych na
terenie parku domkach kempingowych ośrodek kolonijny. Wieloletnie działania Tarnowskiego Towarzystwa Muzycznego doprowadziły do objęcia ochroną dworu i parku w 1980 roku, a później do ich przejęcia. Od 2015 roku posiadłością zarządza Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej. Instytucja współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego organizuje szereg wydarzeń kulturalnych.
Aranżacja wnętrz dworu nawiązuje do czasów, kiedy mieszkał tu kompozytor. Wnętrza urządzone zostały zabytkowymi meblami pochodzącymi z Muzeum Narodowego w Warszawie. Znajdują się tu także eksponaty należące niegdyś do Paderewskiego, wśród nich neoklasycystyczne fotele, kufry podróżne czy wspomniany już fortepian marki Petrof. W gabinecie pana domu przechowywana jest część księgozbioru Paderewskiego, którego większość znajduje się w Ośrodku Dokumentacji Muzyki Polskiej przy Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W sąsiedztwie dworu znajduje się stodoła zaaranżowana w
2018 roku na salę koncertową. Budynek pochodzący z pierwszej połowy XX wieku wyróżnia doskonała akustyka. Przybywających tu gości wita pełen uroku 16-hektarowy park, a w nim staw z pomostem, aleja lipowa i kilkusetletnie dęby.
1140 hektarów perfekcji
Ignacy Jan Paderewski miał wszystkie cechy, które torują drogę na szczyt: wyjątkowy talent muzyczny, niezwykłą osobowość, charyzmę, zamiłowanie do perfekcji oraz intrygującą fizjonomię. Występował w najsłynniejszych salach koncertowych świata, wzbudzając powszechny zachwyt i uwielbienie tłumu należne supergwieździe. Do legendy przeszedł luksusowy styl życia artysty – jego podróże i posiadłości, z których jedynym zachowanym jest dwór w Kąśnej.
O „królu pianistów” i „czarodzieju klawiatury”, o fenomenie „paddymanii”, a także o wielkim marzeniu mistrza, jakim było posiadanie perfekcyjnego gospodarstwa w Polsce, opowiedzą muzykolodzy, pracownicy Ośrodka Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX wieku im. I.J. Paderewskiego przy Instytucie Muzykologii UJ – Justyna Szombara i Michał Jaczyński. Działalność Centrum Paderewskiego Kąśna Dolna przedstawi dyrektor Łukasz Gaj.
Film zrealizowany w ramach XXII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.
Dwór Ignacego Jana Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
Między Białą a Dunajcem. Na kulturowych ścieżkach Ciężkowicko-Rożnowskiego Parku Krajobrazowego Autor: Magdalena i Piotr Rochowscy Publikowany: Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. Oddział Tarnów, 2015
Dzieje sztuki Autor : Marian Kornecki Publikowany : Województwo tarnowskie : monografia / pod red. Jadwigi Warszyńskiej ; Polska Akademia Nauk – Oddział w Krakowie. Komisja Nauk Geograficznych, Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw. Polskiej Akademii Nauk, 1988, s. 167 – 177
Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy Autor: Paweł Nabożny, Ryszard Korcik, Jerzy Zawartka Wydawnictwo: Zespół Parków Krajobrazowych Pogórza w Tarnowie Miejsce wydania: Tarnów, 1998
Polski dom Autor: Wiesław Ziomek Publikowany: Skamieniałe miasto w Ciężkowicach, wyd. Urząd Gminy w Ciężkowicach, Ciężkowice, 1999
Ignacy Jan Paderewski o sobie: zarys biografii wzbogacony listami artysty Autor: Małgorzata Perkowska–Waszek, oprac. drugiej części Krystyna Szymańska Wydawnictwo: Centrum Paderewskiego Miejsce wydania: Tarnów, Kąśna Dolna, 2004
Jan Paderewski (1860–1941). Portret człowieka, artysty, męża stanu. Wystawa w pięćdziesiątą rocznicę śmierci (katalog) Autor: Małgorzata Perkowska–Waszek Wydawnictwo: Katedra Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Biblioteka Jagiellońska Miejsce wydania: Kraków, 1991
Za kulisami wielkiej kariery: Paderewski w dziennikach i listach Sylwina i Anieli Strakaczów: 1936–1937 Autor: Sylwin Strakacz, red. Małgorzata Perkowska–Waszek Wydawnictwo: “Musica Iagiellonica” Miejsce wydania: Kraków, 1994
Paderewski– Ojczyźnie (Dni Muzyki Polskiej, Kąśna Dolna 88) Autor: Franciszek Pulit Wydawnictwo: Tarnowskie Towarzystwo Muzyczne Miejsce wydania: Tarnów, 1988
Dom w Ojczyźnie: Ignacy Paderewski w Kąśnej Dolnej Autor: Franciszek Pulit Wydawnictwo: Fundacja Paderewskiego w Chicago Miejsce wydania: Tarnów, Kąśna Dolna, 1990
Śladami Paderewskiego Autor: Franciszek Pulit Wydawnictwo: Fundacja Paderewskiego Miejsce wydania: Tarnów, 1993
Dom w Ojczyźnie Autor: Franciszek Pulit Wydawnictwo: Centrum Paderewskiego Miejsce wydania: Tarnów, Kąśna Dolna, 2001
Diariusz koncertowy Ignacego Jana Paderewskiego Autor: Małgorzata Perkowska–Waszek Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Muzyczne Miejsce wydania: Kraków, 1990
Ignacy Jan Paderewski. Artysta i polityk Autor: Małgorzata Perkowska, Jolanta Kessler-Chojecka, et. al. Wydawnictwo: Centrum Międzynarodowej Współpracy Kulturalnej, Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie, (1 dysk optyczny CD–Rom) Miejsce wydania: Warszawa, 1991
Paderewski Ignacy Jan. Pamiętniki Red.: spisała Mary Lawton, z jęz. ang. przełożyły Wanda Lisowska i Teresa Mogilnicka, posłowie Witold Rudziński Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wyd. 4, (Seria: Muzyka Moja Miłość) Miejsce wydania: Kraków, 1982
Paderewski Ignacy Jan. Pamiętniki Red.: spisała Mary Lawton Wydawnictwo: Wydawnictwo Muzyczne, (Źródła Pamiętnikarsko– Literackie do dziejów Muzyki Polskiej, T. 9) Miejsce wydania: Kraków, 1961
Paderewski Ignacy Jan. Pamiętniki 1912-1932 Red.: spisała Mary Lawton, przekład z j. ang., wstęp Andrzej Piber, przekład rozdz. II Wanda Lisowska, Teresa Mogilnicka Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, (Seria: Pamiętniki Muzyczne) Miejsce wydania: Kraków, 1992
Paderewski Ignacy Jan. Pamiętniki Red.: spisała Mary Lawton, z jęz. ang. przełożyły Wanda Lisowska i Teresa Mogilnicka, wstęp Witold Rudziński Wydawnictwo: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, wyd. 2 (Seria: Muzyka Moja Miłość) Miejsce wydania: Kraków, 1967
Ciężkowicko- Rożnowski Park Krajobrazowy Autor: Ryszard Korcik, Jerzy Zawartka Wydawnictwo: Zespół Parków Krajobrazowych Pogórza w Tarnowie Miejsce wydania: Tarnów, 1998
Zabytki Gminy Ciężkowice Autor: Grzegorz Kubal Publikowany: W gminie Ciężkowice, red. Stanisław Mendelowski, wyd. PUW „Roksana”, Krosno, 1999, s. 54-55
Dom Paderewskiego Autor: Małgorzata Drożdż-Szczybura Publikowany: Spotkania z Zabytkami, nr 9: 1993, s. 32-33
Ignacy Jan Paderewski (w 70 rocznicę Odrodzenia Polski) Wydawnictwo: Wydawnictwo Hebel Miejsce wydania: Chicago, 1988
Słownik Haseł Geograficznych. Miejscowości Publikowany: Pogórze Karpackie: Wielickie, Rożnowskie i Ciężkowickie, red. Andrzej Matuszczyk, wyd. Oddział PTTK Ziemi Tarnowskiej, Tarnów, 1995, s. 277-278
Paderewski Ignacy Jan (1860–1941). Utwory fortepianowe Red.: Aleksandra Patalas, wstęp: Małgorzata Perkowska–Waszek Wydawnictwo: Instytut Muzykologii UJ, Ośrodek Dokumentacji Życia i Twórczości I. J. Paderewskiego UJ Miejsce wydania: Kraków, 2002
Jan Paderewski (1860–1941). Portret człowieka, artysty, męża stanu. Wystawa w pięćdziesiątą rocznicę śmierci. Muzeum UJ–Collegium Maius, 31 V–23 VI 1991, [katalog wystawy] Oprac.: Małgorzata Perkowska–Waszek Wydawnictwo: Katedra Muzykologii UJ, Biblioteka Jagiellońska Miejsce wydania: Kraków, 1991
Paderewski Ignacy Jan (1860-1941). Pieśni Wydawnictwo: Instytut Muzykologii UJ, Ośrodek Dokumentacji Życia i Twórczości I. J. Paderewskiego Miejsce wydania: Kraków, 2002
Zabytki urbanistyki i architektury województwa tarnowskiego Autor: Andrzej Bronisław Krupiński Wydawnictwo: Wydawnictwo PTTK „Kraj” Miejsce wydania: Warszawa-Kraków, 1989
Leksykon miast województwa małopolskiego Autor : Paweł Kutaś, Jerzy Leśniak Wydawnictwo : PROMO. – 235 s. : il. kolor. ; 30 cm Miejsce wydania : Kraków, 2007
“AS” : ilustrowany magazyn tygodniowy. 1936, nr 2: o Paderewskim na str. 18 https://jbc.bj.uj.edu.pl/
Adam Zamoyski, Paderewski, Warszawa 1992
Dwór Ignacego Jana Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
Informacje praktyczne
Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:
dostępny
Dane teleadresowe:
adres: Kąśna Dolna 17
gmina: Ciężkowice
powiat: tarnowski
gospodarz: Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
www: https://centrumpaderewskiego.pl/
e-mail: [email protected]
telefon: 14 600 00 16
Obiekty w pobliżu:
- Zabudowa miasteczka Ciężkowice
- Synagoga w Bobowej
- Cmentarz na Wzgórzu Pustki w Łużnej
- Beluard w Rożnowie
- Założenie dworskie w Zbyszycach
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Szalowej
- Dwór w Kwiatonowicach
- Kościół pw. św. Michała Archanioła w Binarowej
Dwór Ignacego Jana Paderewskiego w Kąśnej Dolnej
MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75,
NIP: 675 000 44 88
|
Projekt i wykonanie | Polityka prywatności
| Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.