przeskocz do treści

Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem, fot. K. Schubert MIK 2019

Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach

Dworek w Bronowicach Wielkich został zaprojektowany w 1926 roku przez architekta Józefa Gałęzowskiego (1877–1963) dla chirurga, prof. Maksymiliana Rutkowskiego (1867–1947), a wybudowano go w latach 1930–1932. Gałęzowski w 1908 roku wziął udział w konkursie na projekt dworu w Opinogórze. Po zdobyciu pierwszego miejsca realizacje domów dla ziemiaństwa będą w jego życiu zawodowym częstą praktyką.

Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach, fot. J. Nowostawska-Gyalókay MIK 2017

Dworek ten, a właściwie willa, to budowla dwukondygnacyjna, podpiwniczona, z dwuspadowym dachem i portykiem zwieńczonym trójkątnym tympanonem. Obszerny ogród otacza dom, przed którym zakomponowano owalny podjazd. W lewym skrzydle parceli zaprojektowano ogród różany, który zgrabnie oddzielono od warzywnego aleją lipową. Przy wejściu zachował się ciekawy budynek stróżówki, a na rogu ulic Radzikowskiego i Smętnej (na tyłach ogrodu) międzywojenna stacja transformatorowa.

W dworach zaprojektowanych przez Gałęzowskiego można wyróżnić powtarzający się układ z hallem głównym w centrum domu. Dzieli on przestrzeń dworku na dwie części. Służebna mieści kuchnię, kredens, schowek, pokój dla służby i jadalnię. Z kolei część reprezentacyjna – salon, ogród zimowy (tu o kształcie sześciokąta), gabinet gospodarza, a także pokój dla gościa. Na górnej kondygnacji były zazwyczaj sypialnie państwa. Taki też charakter przyjęła willa dla Rutkowskiego.

Maksymilian Rutkowski mieszkał tu początkowo sam, a od 1934 roku wraz z małżonką Adą z Sarnów Markową (1883–1963), lekarką położną.

Po II wojnie światowej właściciele najpierw wydzierżawili, a później sprzedali całość założenia Polskiej Akademii Nauk. Dziś w dworku mieści się Zakład Fitochemii PAN.

Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach

1954–2004. 50 lat Instytutu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, red. Barbara Przewłocka, Kraków 2004. Sylwetki chirurgów polskich, red. J. Bogusz, W. Rudowski, Wrocław 1982. Śliwińska M., Wyspiański. Dopóki starczy życia, Warszawa 2017. Wyspiański S., Wesele, Kraków 1901.

Dworek Rutkowskich w Krakowie-Bronowicach

Informacje praktyczne

Dostępność poza Dniami Dziedzictwa:

niedostępny

Lokalizacja:

miejscowość: Kraków

gmina: Kraków

powiat: Kraków

Obiekty w pobliżu:

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.