Dogodne położenie Iwkowej przy trakcie wiodącym z Polski na Węgry oraz jej gęsta zabudowa pozwalają przyjąć, że metryka wsi jest znacznie starsza niż podają pierwsze źródła pisane z roku 1334.

Kościół pw. Nawiedzenia NMP w Iwkowej, fot. K. Schubert, MIK 2019

Zakłada się więc, że Iwkowa powstała z połączenia dwóch osad: starszej, która być może już z początkiem XIV wieku posiadała swój kościół parafialny i młodszej, założonej w 1334 roku przez dziedziczkę ziemi sądeckiej, królową Jadwigę, wdowę po Władysławie Łokietku, dla której to osady od razu królowa zleciła uposażyć kościół.

Pierwsza ze wspomnianych wzniesionych w Iwkowej świątyń mogła być tożsama z istniejącym do dziś drewnianym kościołem cmentarnym pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, którego obecny kształt pochodzi z początku XVI wieku (z roku 1518) i należy do czołowych dzieł późnogotyckiego budownictwa drewnianego. Kościół usytuowany na wzgórzu, pośród starodrzewu nad brzegiem rzeki Bela, przyciąga nie tylko urokliwym położeniem i zgrabną sylwetką, ale też ze względu na cenne wyposażenie i zachowane malowidła: starsze – patronowe – być może pochodzące z okresu powstania świątyni i nieco młodsze – figuralne – datowane na rok 1619. W nawie zachowały się dwa portale zwieńczone wyciętymi w trójliście łukami. We wnętrzu uwagę zwraca także ostrołukowa arkada tęczowa oddzielająca nawę od prezbiterium, w której na belce tęczowej zawieszono krucyfiks, a po obu jego stronach umieszczono figury Maryi i św. Jana Ewangelisty. W niewielkim oknie prezbiterium dawniej widniał oryginał gotyckiego witraża z Madonną Apokaliptyczną, dziś zastąpiony kopią (oryginał przechowywany jest w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie). Warto wspomnieć, że kościół w ostatnich latach przeszedł gruntowną konserwację.

Drugi, młodszy kościół w Iwkowej – bo datowany na drugą połowę XVI wieku – także drewniany, erygowano pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Dziś pozostał jednak jedynie pamiątką na fotografiach, ponieważ doszczętnie spłonął w pożarze w 1952 roku. Niefortunne zdarzenie miało miejsce podczas prac prowadzonych przy konserwacji polichromii we wnętrzu kościoła. Z pożaru udało się uratować jedynie XVII-wieczny obraz Matki Bożej i krzyż misyjny (pozostały na nim wyraźne ślady nadpalenia), które to pamiątki umieszczono w przedsionku nowo wzniesionego kościoła. Dzięki staraniom ówczesnego proboszcza Iwkowej, księdza Jana Piechoty i mieszkańców wsi, już w 1953 roku udało się bowiem rozpocząć budowę nowej świątyni. Projekt wykonał krakowski architekt, inżynier Roman Łomnicki. Konsekracji nowego kościoła dokonano w 1956 roku, a swój wystrój zawdzięcza Jarosławowi Sowińskiemu i Włodzimierzowi Kuntzowi.

Dziś w budynku dawnej iwkowskiej plebanii położonej nieopodal nowego kościoła funkcjonuje niewielkie muzeum parafialne (wcześniej znajdowało się w wieży kościoła Nawiedzenia NMP), w zbiorach którego odnajdziemy dawne kapliczki, ludowe świątki, archiwalne zdjęcia, wyroby rzemieślnicze oraz kilka starszych rzeźb, z których na uwagę zasługuje figurka św. Doroty z końca XV wieku. Pomysłodawcą muzeum był wspomniany już ksiądz Jan Piechota, historyk, etnograf i literat – muzeum nosi jego imię.