przeskocz do treści

Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem, fot. K. Schubert MIK 2019

rzemiosło

Dom z Basztą w Bieczu

Dom Barianów-Rokickich (Dom z Basztą), tzw. Stara Apteka, stoi przy ulicy Węgierskiej, w sąsiedztwie okazałej Kolegiaty Bożego Ciała. Kamienica przylega do baszty obronnej z XIV wieku, połączonej z systemem murów obronnych, które wzmacniały średniowieczny system fortyfikacyjny Biecza. Baszta zwana jest też rajcowską, ponieważ to rajcowie bieccy zobowiązani byli do jej obrony w razie zagrożenia z

Zespół Szkół Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem

Budynek, w którym mieści się obecnie Zespół Szkół Plastycznych imienia Antoniego Kenara, stoi w miejscu słynnego pensjonatu Skoczyska hrabiny Izy Kronhelmowej. Pensjonat zaprojektowany przez Zygmunta Dobrowolskiego i Tadeusza Stryjeńskiego (ojca Karola) był centrum zakopiańskiego życia kulturalnego. Gościła tu arystokracja, światowej sławy artyści, odbywały się przedstawienia teatralne i koncerty. Niestety 12 października 1910 roku Skoczyska doszczętnie

Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem

Najstarsza część budynku przy ulicy Kościeliskiej 44 pochodzi jeszcze z lat sześćdziesiątych XIX wieku. Jest to część chałupy Gąsieniców-Sobczaków (obecnie Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje), której rozdzielenie nastąpiło wskutek rodzinnych podziałów majątkowych. W 1925 roku dom został rozbudowany o kolejne izby przez Andrzeja Mardułę, który ożenił się z jedną z sióstr z rodziny Sobczaków. Chałupa

Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szachtowej

Znana ze swych uzdrowiskowych walorów, leżąca u stóp Pienin Szczawnica zawdzięcza częściowo swoją sławę węgierskiemu rodowi Szalayów. Kiedy w 1828 roku miasteczko znalazło się w ich rękach, Józef Szalay, wykorzystując miejscowe źródła, urządził tutaj kurort w „szwajcarskim stylu”. W swoim testamencie przekazał Szczawnicę Akademii Umiejętności, która w 1909 roku sprzedała ją hrabiemu Stadnickiemu z Nawojowej.

Ruiny zamku oraz skansen w Dobczycach
RUINY ZAMKU I SKANSEN W DOBCZYCACH, fot. M. Jałoszyńska (MIK, 2016) CC BY SA NC CD

Dobczyce należą do najstarszych osad w dolinie rzeki Raby. Wyniki badań archeologicznych na wzgórzu zamkowym dowodzą istnienia osady ludzkiej z epoki brązu, epoki żelaza oraz wczesnego średniowiecza. Zakonserwowane i częściowo zrekonstruowane kamienne ruiny średniowiecznego zamku wznoszą się na skraju skalistego wzgórza sterczącego nad doliną Raby, na zachód od lokacyjnej części miasta. Zamku nie wymieniają wśród

Tartak i folusz w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej
TARTAK I FOLUSZ W ORAWSKIM PARKU ETNOGRAFICZNYM W ZUBRZYCY GÓRNEJ, fot. R. Ciok (Muzeum Orawski Park Etnograficzny) ©

W Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej prezentowana jest kultura materialna górali orawskich. Oprócz charakterystycznych dla tego regionu budynków mieszkalnych czy obiektów sakralnych w skansenie można obejrzeć także dwa zabytki techniki: tartak i folusz, które znajdują się przy potoku. Na początku XX w., w Zarębku Niżnim, przysiółku gorczańskiej wsi Łopuszna, przy potoku Łopuszanka, bracia Józef

Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
CHAŁUPA GĄSIENICÓW SOBCZAKÓW W ZAKOPANEM (Muzeum im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©

Około 1830 r. Joachim Gąsienica Sobczak wzniósł w wiosce Zakopanem drewnianą chałupę o konstrukcji zrębowej, nakrytą gontowym dachem. Budynek następnie rozbudował jego syn Jan, a w 1877 r. wnuk Joachima, Stanisław, odziedziczył część rodzinnego domu i przeniósł ją na sąsiednią działkę, gdzie pozostała aż do czasów nam współczesnych. Była to dzisiejsza biała izba, która pełniła

Zagroda Maziarska w Łosiu
ZAGRODA MAZIARSKA W ŁOSIU, fot. Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach ©

W Łosiu mówi się, że „jak Łosie Łosiem, zawsze tu ludzie handlowali”. Do połowy XIX w. głównie mazią drzewną i dziegciem, które pozyskiwali, wypalając drewno. Później produktami pochodzenia naftowego: mazią, smarami technicznymi, olejem i naftą. Maź, zarówno ta uzyskiwana z drewna, jak i ta z ropy, służyła przede wszystkim do smarowania osi wozów. Naoliwiano nimi

Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach
MUZEUM IM. ALEKSANDRA KŁOSIŃSKIEGO W KĘTACH, fot. M. Łukaszewicz (Graphia, 2011) ©

Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego jest ulokowane w zabytkowej kamienicy przy kęckim Rynku. Trzon kolekcji pochodzi z prywatnych zbiorów Aleksandra Kłosińskiego, które po śmierci tego wielkiego miłośnika historii Kęt i społecznika, jego spadkobiercy podarowali miastu.

Muzeum Zamek w Oświęcimiu
MUZEUM ZAMEK W OŚWIĘCIMIU, fot. M. Łukaszewicz (Graphia, 2011) ©

Najstarsze ślady osadnictwa na położonym nad Sołą wzgórzu zamkowym pochodzą z XI w. Gród, będący siedzibą kasztelana, jest po raz pierwszy wzmiankowany w 1179 r. W 1241 r został spalony w czasie najazdu mongolskiego.

Muzeum Pszczelarstwa „Sądecki Bartnik” w Stróżach
MUZEUM PSZCZELARSTWA „SĄDECKI BARTNIK” W STRÓŻACH, fot. M. Klag (MIK, 2004) CC BY SA 3.0

Miejscowość Stróże jest położona w połowie drogi między Gorlicami a Nowym Sączem. W odległości ok. dwóch kilometrów od centrum Stróż w kierunku północnym, po prawej stronie drogi do Bobowej, znajduje się „Sądecki Bartnik”.

Kościół i klasztor ss. Benedyktynek w Staniątkach
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR SS. BENEDYKTYNEK W STANIĄTKACH, fot. M. Klag (MIK, 2003) CC BY SA 3.0

Nieopodal Niepołomic znajduje się wieś Staniątki, na miejscu której – jak głosi legenda – zatrzymał się w 996 r. św. Wojciech w drodze na dwór Bolesława Chrobrego.

Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szczawnicy
MUZEUM PIENIŃSKIE IM. JÓZEFA SZALAYA W SZCZAWNICY, fot. M. Klag (MIK, 2002) CC BY SA 3.0

Znana ze swych uzdrowiskowych walorów, leżąca u stóp Pienin Szczawnica zawdzięcza częściowo swoją sławę węgierskiemu rodowi Szalayów. Kiedy w 1828 r. miasteczko znalazło się w ich rękach, Józef Szalay, wykorzystując miejscowe źródła, urządził tutaj kurort w „szwajcarskim stylu”.

Wystawa „Panorama siedmiogrodzka” w Muzeum Okręgowym w Tarnowie
„PANORAMA SIEDMIOGRODZKA” W MUZEUM OKRĘGOWYM W TARNOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2002) CC BY SA 3.0

Muzeum Okręgowe w Tarnowie, wcześniej nazywane Miejskim, działa od 1927 r. Gromadzi dzieła sztuki i rzemiosła artystycznego, a także dokumenty związane z historią miasta i regionu.

Muzeum Etnograficzne w Tarnowie
MUZEUM ETNOGRAFICZNE W TARNOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

Muzeum Etnograficzne zostało utworzone jako osobny oddział Muzeum Okręgowego w 1984 r., chociaż zbiór etnograficzny wyodrębniono z jego zasobów już w 1976 r.

Zamek w Pieskowej Skale
ZAMEK W PIESKOWEJ SKALE, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0

W północnej części Ojcowskiego Paru Narodowego, na wysokim cyplu skalnym nad doliną Prądnika góruje zamek w Pieskowej Skale. Wzniesiony przy starej drodze handlowej prowadzącej z Krakowa na Śląsk, jest warowną rezydencją renesansową.

Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie
NADWIŚLAŃSKI PARK ETNOGRAFICZNY W WYGIEŁZOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

Skansen w Wygiełzowie prezentuje kulturę ludową z terenów położonych na zachód od Krakowa, aż po historyczną granicę ze Śląskiem na rzece Przemszy. Na powierzchni ok. czterech hektarów rozmieszczono ponad dwadzieścia obiektów budownictwa drewnianego oraz towarzyszącej im małej architektury.

Zamek w Niedzicy
ZAMEK W NIEDZICY, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

Zamek w Niedzicy, położony na stromej skale nad spiętrzonymi w Zalewie Czorsztyńskim wodami Dunajca, był grodem obronnym pogranicza polsko-węgierskiego. Granica na Dunajcu oddzielała węgierski zamek w Niedzicy panujący nad Spiszem od polskiego zamku w Czorsztynie.

Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy
ORAWSKI PARK ETNOGRAFICZNY W ZUBRZYCY, fot. M. Klag (MIK, 1999) CC BY SA 3.0

Teren polskiej Orawy, graniczącej od południa ze Słowacją, obejmuje swym zasięgiem część Kotliny Orawsko-Nowotarskiej oraz południowe stoki Beskidu Wysokiego: Pasmo Babiogórskie i część Działów Orawskich.

Muzeum Drogownictwa w Szczucinie

Szczucin istniał jako wieś rycerska już na początku XIV w. Między XIV a XVI w. należał on do Pacanowskich herbu Jelita, później do Stradomskich (XVI-XVIII w.), a w XIX w. do Hussarzewskich i Lubomirskich.

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.