przeskocz do treści

Pracownia lutnicza Mardułów w Zakopanem, fot. K. Schubert MIK 2019

Stanisław Witkiewicz

Muzeum Karola Szymanowskiego w willi Atma w Zakopanem

Zbudowana pod koniec XIX wieku przez Józefa Kasprusia-Stocha willa Atma była typową podhalańską chałupą. Parterowy budynek przykryty dwuspadowym dachem ozdabiały od frontu ganek i odkryta weranda. Te dwa elementy architektoniczne wskazują, że willa przeznaczona była także pod wynajem dla turystów. Sam budowniczy i właściciel Atmy pracował jako snycerz przy powstawaniu pierwszej willi w stylu zakopiańskim

Willa Czerwony Dwór w Zakopanem

Pierwsza nazwa willi przy ulicy Kasprusie 27 brzmiała „Władysławka”. Nadała ją fundatorka budynku Oktawia Lewandowska na cześć swojego męża. Choć w historii Władysławki wciąż jest dużo nieścisłości, to zachowane dokumenty, wspomnienia przebywających w niej gości przybliżają losy tej jednej z najbardziej reprezentacyjnych willi w stylu zakopiańskim. Po raz pierwszy Władysławka została uwieczniona w trakcie budowy,

Willa Domańskich w Nawojowej Górze
WILLA DOMAŃSKICH W NAWOJOWEJ GÓRZE, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2012) CC BY SA 3.0

Jednym z przysiółków Nawojowej Góry, wsi położonej nieopodal Krzeszowic, jest teren zwany Gwoźdźcem. Na Gwoźdźcu mieściła się niegdyś prochownia, która najprawdopodobniej na przełomie XVIII i XIX wieku uległa poważnemu zniszczeniu na skutek wybuchu. Dwór odbudowano i jeszcze przez jakiś czas pełnił tę samą funkcję. W 1916 roku budynek zakupił lekarz fizjolog, profesor i rektor UJ,

Willa Oksza w Zakopanem
WILLA OKSZA W ZAKOPANEM, fot. J. Możdżyński (Muzeum Tatrzańskie im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©

W Zakopanem, przy ulicy Zamoyskiego znajduje się jedna z piękniejszych drewnianych willi. Budynek ten jest dziełem Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego. Zaprojektował ją w latach 1894–1895 dla Bronisławy i Wincentego Korwin-Kossakowskich. Był to jego trzeci projekt architektoniczny rozwijający koncepcję stylu zakopiańskiego. Witkiewicz chciał stworzyć styl narodowy w sztuce, a inspiracją była dla niego sztuka ludowa

Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
CHAŁUPA GĄSIENICÓW SOBCZAKÓW W ZAKOPANEM (Muzeum im. Dra T. Chałubińskiego w Zakopanem) ©

Około 1830 r. Joachim Gąsienica Sobczak wzniósł w wiosce Zakopanem drewnianą chałupę o konstrukcji zrębowej, nakrytą gontowym dachem. Budynek następnie rozbudował jego syn Jan, a w 1877 r. wnuk Joachima, Stanisław, odziedziczył część rodzinnego domu i przeniósł ją na sąsiednią działkę, gdzie pozostała aż do czasów nam współczesnych. Była to dzisiejsza biała izba, która pełniła

Dom Pod Jedlami w Zakopanem
DOM POD JEDLAMI W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0

Dom pod Jedlami wzniesiono w latach 1896-1897, lecz prace wykończeniowe trwały aż do 1906 r. W trakcie budowy domu prac doglądał sam Witkiewicz, wprowadzając na bieżąco potrzebne zmiany. Również on jest autorem większości wyposażenia wnętrz Domu pod Jedlami.

Zespół albertyński na Kalatówkach w Zakopanem
ZESPÓŁ ALBERTYŃSKI NA KALATÓWKACH W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

W Dolinie Bystrej, między Kuźnicami a Kalatówkami, mieści się kompleks klasztorno-muzealny prowadzony przez siostry albertynki. Wyżej, na zboczach Krokwi, znajduje się pustelnia braci albertynów.

Cmentarz i kościółek na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem
CMENTARZ I KOŚCIÓŁEK NA PĘKSOWYM BRZYZKU W ZAKOPANEM, fot. M. Klag (MIK, 2006) CC BY SA 3.0

Zakopiański stary cmentarz jest jedną z najbardziej znanych polskich nekropolii. Nazwę swoją wywodzi od Jana Pęksy, który w 1848 r. ofiarował na rzecz cmentarza swój grunt, położony obecnie w jego wschodniej części.

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności | Jeśli nie oznaczono inaczej, wszystkie materiały na stronie są dostępne na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Małopolskiego Instytutu Kultury.